Veiligheid bij interventies op circuits met zeer lage spanning en hoge energie*
1. Context en specifieke risico's
Elektrische installaties met zeer lage spanning (ZLS, ≤ 60 V) worden vaak als ongevaarlijk voor mensen beschouwd. Echter, wanneer deze circuits in staat zijn om hoge energie of stroom te leveren, worden de risico's aanzienlijk:
Elektrische boog bij kortsluiting of onjuiste hantering,
Thermische brandwonden door lokale verhitting of spatten van gesmolten metaal,
Materiële schade aan apparatuur en brandrisico's.
Deze gevaren zijn des te meer aanwezig in systemen die worden gevoed door hoogcapaciteitsbatterijen (bijv. Li-ion of lood), motoren of vermogensomvormers, die in staat zijn om enkele honderden ampères te leveren, zelfs bij een spanning lager dan 60 V.
2. Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)
Voor elke interventie is het essentieel om geschikte PBM te dragen die passen bij de aard van het elektrische en mechanische risico:
Isolerende handschoenen geschikt voor lage spanning en snijbestendig, om direct contact en spatten te voorkomen.
Beschermvizier of transparant gelaatsscherm, om te beschermen tegen straling en spatten van een mogelijke boog.
Aansluitende en niet-synthetische kleding, bij voorkeur van brandvertragend katoen, om te voorkomen dat de stof op de huid smelt.
Strikt verbod op sieraden, horloges, kettingen, ringen en alle geleidend metalen voorwerpen.
Het doel is om de blootgestelde geleidende oppervlakken te minimaliseren en het risico op letsel bij een defect te verminderen.
3. Organisatie en werkomgeving
Een veilige omgeving is een essentiële preventiefactor:
Vrije werkzone, schoon en goed verlicht, om accidentele kortsluitingen door contact met metalen voorwerpen te voorkomen.
Voldoende ventilatie, vooral in de aanwezigheid van batterijen die gassen kunnen uitstoten (waterstof, vluchtige elektrolyten, enz.).
Geschikte brandblusser in de directe nabijheid, in overeenstemming met de lokale voorschriften:
ABC-klasse brandblusser voor vaste, vloeibare of algemene elektrische branden,
CO₂-blusser voor gevoelige elektrische en elektronische branden.
Elke interventiepersoon moet de locatie en het gebruik van deze noodmiddelen kennen.
4. Procedure voor vergrendeling en beveiliging
Vergrendeling is een essentiële stap vóór elke interventie op een elektrisch circuit, zelfs bij zeer lage spanning. Het is gebaseerd op het principe van de 5 veiligheidsstappen:
Onderbreek de voeding (fysieke ontkoppeling van de energiebron).
Vergrendel / blokkeer de uitschakelapparaten om herinschakeling te voorkomen.
Identificeer en label duidelijk de vergrendelde zone en geleiders.
Controleer de afwezigheid van spanning met behulp van een geschikt meetapparaat.
Aarden en kortsluiten, indien nodig, de circuits die energie kunnen accumuleren (bijv. condensatoren, lange kabels).
Deze aanpak garandeert dat niemand per ongeluk de spanning kan herstellen tijdens de interventie.
5. Conclusie
Werken aan circuits met zeer lage spanning maar hoge energie vereist dezelfde nauwkeurigheid als bij hoogspanningssystemen. Het naleven van veiligheidsregels, het dragen van geschikte PBM en systematische vergrendeling zijn de sleutels om ernstige ongevallen zoals brandwonden, elektrische bogen of branden te voorkomen.
Veiligheid is nooit een beperking, maar een essentiële professionele reflex bij het beheersen van elektrische risico's.
*: De technische informatie in dit artikel wordt ter indicatie verstrekt. Ze vervangen niet de officiële handleidingen van de fabrikanten. Raadpleeg voor elke installatie, hantering of gebruik de productdocumentatie en volg de veiligheidsinstructies op. De site Torque.works kan niet verantwoordelijk worden gehouden voor oneigenlijk gebruik of een onjuiste interpretatie van de verstrekte informatie.