Ryzyka mechaniczne związane z elektryfikacją systemów: silniki, reduktory i transmisje*
Elektryfikacja systemów mechanicznych — silniki, reduktory, pasy, transmisje — poprawia efektywność energetyczną i precyzję sterowania. Jednakże wprowadza lub wzmacnia często niedoceniane ryzyka mechaniczne: nagłe ruchy, wysokie momenty obrotowe, lokalne nagrzewanie lub stały obrót nawet przy niskim napięciu.
Rygorystyczne podejście do bezpieczeństwa mechanicznego jest zatem niezbędne dla ochrony personelu i niezawodności instalacji.
1. Ryzyko owinięcia i wciągnięcia
Silniki elektryczne wykazują natychmiastowy moment obrotowy zaraz po włączeniu. Ryzyko owinięcia lub wciągnięcia istnieje więc nawet przy niskiej prędkości.
Dobre praktyki:
Unikaj luźnych ubrań, szalików, szerokich rękawów lub unoszących się akcesoriów, które mogą zostać wciągnięte przez obracający się wał.
Zwiąż długie włosy i unikaj niewłaściwych rękawic: rękawica złapana przez obracającą się oś może spowodować poważne obrażenia.
Pracuj z daleka od ruchomych części lub pod napięciem, zwłaszcza podczas testów lub regulacji transmisji.
Przestrzeganie tych zaleceń jest kluczowe, aby uniknąć wypadków związanych z wciągnięciem, które często są nieodwracalne.
2. Zapobieganie strefom niebezpiecznym
Przewidywanie i oznakowanie ryzyk to kluczowe elementy bezpieczeństwa:
Zainstaluj osłony, kraty lub przezroczyste osłony na wszystkich dostępnych ruchomych częściach (sprzęgła, koła pasowe, łańcuchy, wentylatory).
Wyznacz strefy zabronione i strefy o ograniczonym dostępie za pomocą oznaczeń na podłodze lub taśmy bezpieczeństwa.
Wprowadź jasne oznakowanie: piktogramy zagrożeń mechanicznych, etykiety „Nie interweniować podczas pracy”.
Sprawdź całkowite usunięcie narzędzi, kabli i operatorów przed uruchomieniem.
Zainstaluj przycisk awaryjnego zatrzymania (E-Stop) widoczny i łatwo dostępny, zgodny z normą ISO 13850.
Te środki zapobiegawcze pomagają uniknąć przekształcenia interwencji lub testu w wypadek.
3. Mocowania, podwozie i struktura
Wysiłki mechaniczne wywołane przez silnik elektryczny są często niedoceniane. Niewystarczające mocowanie może spowodować rozregulowanie, złamanie wału lub przewrócenie.
Środki do zastosowania:
Właściwie wymierz podwozie, podpory i kotwy zgodnie z maksymalnym momentem obrotowym, wagą i oczekiwanymi wibracjami.
Sprawdź, czy wszystkie połączenia mechaniczne (śruby, tuleje, obejmy) wytrzymują dynamiczne obciążenia systemu.
Przeprowadź kontrolę dokręcenia po pierwszym uruchomieniu, a następnie okresowo, aby zrekompensować osiadanie materiałów lub poluzowanie spowodowane wibracjami.
Sztywna i sprawdzona struktura gwarantuje trwałość systemu i stabilność działania.
4. Ryzyko oparzeń i nagrzewania się komponentów
Silniki, kontrolery i falowniki rozpraszają znaczną moc w postaci ciepła. Niektóre powierzchnie mogą osiągać ponad 70 °C podczas ciągłej pracy.
Środki ostrożności do podjęcia:
Zidentyfikuj gorące strefy (osłony silników, radiatory, rezystory hamowania, radiatory elektroniczne).
Zainstaluj ekrany termiczne lub osłony fizyczne, aby uniknąć przypadkowego kontaktu.
Umieść oznakowanie „Gorąca powierzchnia” zgodne z normą (ISO 7010 – W017).
Przewidź czas chłodzenia przed interwencją lub konserwacją.
Zapobieganie ryzyku termicznemu ogranicza oparzenia skóry i degradację sąsiednich komponentów.
5. Wniosek
Elektryfikacja systemów mechanicznych łączy ryzyka elektryczne i mechaniczne, których nigdy nie należy rozdzielać.
Globalne podejście do bezpieczeństwa musi obejmować:
zapobieganie wciągnięciom,
ochronę stref ruchomych,
kontrolę mocowań oraz
kontrolę temperatur.
Te dobre praktyki, w połączeniu z szkoleniem personelu i okresową weryfikacją instalacji, zapewniają bezpieczną, trwałą eksploatację zgodną z wymogami bezpieczeństwa przemysłowego.
*: Informacje techniczne przedstawione w tym artykule są podane wyłącznie w celach informacyjnych. Nie zastępują one oficjalnych instrukcji producentów. Przed instalacją, obsługą lub użyciem należy zapoznać się z dokumentacją produktu i przestrzegać zaleceń bezpieczeństwa. Strona Torque.works nie ponosi odpowiedzialności za niewłaściwe użycie lub błędną interpretację podanych informacji.