Podstawy sterowania kontrolerem silnika przez magistralę CAN*
Magistrala CAN (Controller Area Network) to solidny i czasu rzeczywistego protokół komunikacyjny, szeroko stosowany do sterowania silnikami BLDC, PMSM lub prądu stałego w dziedzinach automatyzacji, pojazdów elektrycznych lub robotyki.
Jego niezawodność opiera się na rygorystycznej implementacji zarówno na poziomie sprzętowym, jak i protokołowym. Oto kluczowe punkty, które należy znać, aby poprawnie sterować kontrolerem silnika przez CAN.
1. Topologia magistrali
Magistrala CAN przyjmuje topologię liniową — prostą, efektywną i stabilną:
Sieć składa się z jednego głównego segmentu, łączącego wszystkie węzły (główny, kontrolery silnika, czujniki itp.).
Dwie rezystancje końcowe 120 Ω muszą być umieszczone na obu końcach magistrali, między CAN_H a CAN_L. Zapewniają one prawidłowe dopasowanie impedancji i zapobiegają odbiciom sygnału.
Odgałęzienia (stuby) powinny być jak najkrótsze (najlepiej < 30 cm), aby ograniczyć zakłócenia i zapewnić integralność sygnałów, zwłaszcza przy wysokich prędkościach.
Dobry nawyk: każde urządzenie pośrednie powinno być przechodzone przez magistralę, a nie podłączane przez długie odgałęzienie.
2. Okablowanie i długość sieci
Wybór kabla i przestrzeganie fizycznych ograniczeń CAN warunkują niezawodność komunikacji.
Używaj skrętki (CAN_H / CAN_L), aby zminimalizować zakłócenia elektromagnetyczne.
Ekranowanie (plecionka lub folia połączona z masą z jednej strony) jest mocno zalecane w środowisku przemysłowym lub zmotoryzowanym.
Maksymalna długość magistrali zależy od prędkości transmisji:
| Prędkość (kbps) | Typowa maksymalna długość |
| 1 000 | ≈ 40 m |
| 500 | ≈ 100 m |
| 250 | ≈ 250 m |
| 125 | ≈ 500 m |
Dostosuj więc prędkość (baudrate) w zależności od całkowitej długości i jakości okablowania.
3. Adresowanie i konfiguracja identyfikatorów (ID)
Każdy węzeł magistrali CAN (silnik, automat, czujnik…) musi posiadać unikalny identyfikator (ID):
ID określają priorytet wiadomości (im niższy ID, tym wyższy priorytet).
Unikaj konfliktów adresowych: dwa węzły nigdy nie powinny nadawać z tym samym ID.
Skonfiguruj prędkość komunikacji (baudrate) identyczną dla wszystkich urządzeń.
Podczas pierwszych testów monitoruj liczniki błędów CAN (błąd bitu, błąd ACK, bus-off), aby potwierdzić integralność sieci.
Błąd ACK często wskazuje na problem z okablowaniem, zakończeniem lub brakującym/nie skonfigurowanym węzłem.
4. Protokół komunikacyjny i sterowanie silnikiem
Do sterowania silnikami przez magistralę CAN, profil CiA 402 (zwany również DS402) jest punktem odniesienia.
Ten protokół, zdefiniowany przez CAN in Automation (CiA), standaryzuje polecenia dla przetwornic i serwomotorów.
Obsługuje główne tryby sterowania:
Tryb prędkości (Speed mode)
Tryb momentu obrotowego (Torque mode)
Tryb pozycji (Position mode)
Wymieniane ramki podążają za logiką stanu (włącz, wyłącz, błąd, gotowy do włączenia itp.).
Węzeł główny (często automat przemysłowy – PLC lub mikrokontroler wbudowany – MCU) steruje węzłami podrzędnymi (kontrolerami silnika).
Ważne jest, aby zintegrować logikę bezpieczeństwa:
Zatrzymanie awaryjne (E-Stop) połączone sprzętowo lub logicznie.
Watchdog programowy do wykrywania utraty komunikacji i przywracania systemu do bezpiecznego stanu.
Zgodność z CiA 402 ułatwia interoperacyjność między produktami różnych producentów.
Wniosek
Sterowanie kontrolerem silnika przez magistralę CAN łączy solidność, modułowość i standaryzację — pod warunkiem przestrzegania kilku podstawowych zasad:
topologia liniowa, prawidłowe zakończenie, staranne okablowanie, unikalne ID i znormalizowany protokół (CiA 402).
Opanowując te podstawy, inżynier lub technik może zapewnić niezawodną komunikację i precyzyjne sterowanie silnikiem, niezależnie od tego, czy chodzi o maszynę przemysłową, robota mobilnego czy pojazd elektryczny.
*: Informacje techniczne przedstawione w tym artykule są podane wyłącznie w celach informacyjnych. Nie zastępują one oficjalnych instrukcji producentów. Przed instalacją, obsługą lub użytkowaniem należy zapoznać się z dokumentacją produktu i przestrzegać zasad bezpieczeństwa. Strona Torque.works nie ponosi odpowiedzialności za niewłaściwe użycie lub błędną interpretację podanych informacji.